İmisyon Ölçümü

İmisyon Ölçümü Nedir?

İmisyon ölçümü, çevredeki hava kalitesini ve atmosferde bulunan kirletici maddelerin konsantrasyonlarını tespit etmek için yapılan bir ölçüm işlemidir. İmisyon, atmosfere yayılan emisyonların (kirleticilerin) atmosferde yayılmasının ardından belirli bir noktada hava kalitesi üzerindeki etkisini ifade eder. Bu ölçüm, özellikle yerleşim alanlarında, sanayi bölgelerinde ve hassas ekosistemlerde çevreye yayılan kirleticilerin etkilerini değerlendirmek ve hava kalitesini kontrol altında tutmak amacıyla yapılır.

İmisyon ve Emisyon Arasındaki Fark

• Emisyon: Kirleticilerin kaynağından atmosfere salınmasıdır. Örneğin, bir fabrika bacasından çıkan duman veya bir aracın egzozundan çıkan gazlar.
• İmisyon: Bu kirleticilerin atmosfere yayıldıktan sonra belirli bir noktadaki konsantrasyonlarıdır. Yani, atmosferde yayılmış kirleticilerin yer seviyesinde yaşayan canlılar üzerindeki etkilerini ifade eder.

İmisyon Ölçümünün Önemi

1. Hava Kalitesi İzleme: İmisyon ölçümleri, belirli bir bölgede hava kalitesinin ne durumda olduğunu izlemek için kullanılır. Yüksek konsantrasyonlarda kirleticiler tespit edildiğinde, hava kalitesinin iyileştirilmesi için önlemler alınabilir.
2. Çevre ve Halk Sağlığının Korunması: Atmosferdeki zararlı maddelerin belirli bir bölgeye ne kadar etki ettiğini ölçerek, hava kirliliğine maruz kalan halkın ve çevrenin korunmasına yardımcı olur.
3. Yasal Uyum: Çevre yasaları, özellikle hava kalitesine ilişkin düzenlemelere sıkı sıkıya bağlıdır. İmisyon ölçümleri, bu yasalara uyumu kontrol etmek için önemli bir araçtır.
4. Sanayi ve Kentsel Planlama: Sanayi tesislerinin veya yerleşim alanlarının çevresinde yapılan imisyon ölçümleri, yeni projelerin çevreye olan potansiyel etkilerinin değerlendirilmesinde önemli rol oynar.

İmisyon Ölçümünde Kullanılan Parametreler

İmisyon ölçümlerinde atmosferdeki çeşitli kirleticiler analiz edilir. Bunlar arasında şunlar bulunur:

• Partikül Madde (PM10, PM2.5): Havadaki küçük katı ve sıvı parçacıkların yoğunluğu ölçülür. Özellikle solunum yolu hastalıklarına neden olabilecek zararlı maddeler içerir.
• Kükürt Dioksit (SO₂): Sanayi tesislerinden ve fosil yakıtların yanmasından kaynaklanan bir kirleticidir. Solunum yolu problemlerine ve asit yağmurlarına neden olabilir.
• Azot Oksitler (NOₓ): Egzoz gazları ve enerji üretim tesislerinden kaynaklanır. Hava kalitesini olumsuz etkiler ve ozon tabakasına zarar verebilir.
• Ozon (O₃): Yüksek seviyelerde solunum problemlerine yol açabilen bir kirleticidir. Özellikle yaz aylarında artış gösterir.
• Karbon Monoksit (CO): Özellikle motorlu taşıtlar tarafından atmosfere salınan bu gaz, yüksek konsantrasyonlarda toksik etkiler yaratabilir.
• Karbon Dioksit (CO₂): İklim değişikliğinin başlıca sebeplerinden biridir ve atmosferdeki yoğunluğu, iklim üzerindeki etkilerini belirlemek için ölçülür.

İmisyon Ölçüm Yöntemleri

İmisyon ölçümleri, gelişmiş cihazlar ve teknolojiler kullanılarak yapılır. Bu ölçüm yöntemleri, hava kalitesini sürekli izlemek veya belirli dönemlerde ölçüm yapmak için kullanılır.

1. Sabit İmisyon Ölçüm İstasyonları: Hava kalitesini uzun vadede izlemek için kullanılan sabit istasyonlardır. Bu istasyonlar, belirli bir bölgedeki kirleticilerin seviyelerini sürekli olarak ölçer ve veri toplar.
2. Mobil Ölçüm Araçları: Belirli bir bölgede geçici olarak hava kalitesini ölçmek için kullanılan taşınabilir cihazlardır. Sanayi bölgelerinde veya kentsel alanlarda kısa süreli izleme yapmak için kullanılır.
3. Pasif Ölçüm Cihazları: Hava kirliliğini sürekli ölçmek yerine belirli bir süre boyunca kirletici maddelerin birikmesini izleyen cihazlardır. Genellikle maliyet açısından daha uygun olan bu cihazlar, uzun dönemli izlemeler için kullanılabilir.
4. Aktif Ölçüm Cihazları: Hava kalitesini sürekli izleyen ve anlık sonuçlar veren cihazlardır. Bu cihazlar, özellikle acil durumlarda veya ani kirlilik artışlarında kullanılır.

İmisyon Ölçümünün Uygulama Alanları

1. Sanayi Bölgeleri: Sanayi tesislerinin çevresinde yapılan imisyon ölçümleri, bu tesislerin çevreye yaydığı kirleticilerin etkilerini izlemek için yapılır. Bu sayede, tesislerin faaliyetlerinin çevre ve halk sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri tespit edilebilir.
2. Şehir Merkezleri: Trafik yoğunluğunun yüksek olduğu şehir merkezlerinde imisyon ölçümleri, motorlu taşıtlardan kaynaklanan kirleticilerin seviyesini izlemek için kullanılır.
3. Hassas Ekosistemler: Doğal parklar, su kaynakları ve diğer hassas ekosistemlerde imisyon ölçümleri, bu bölgelerin hava kirliliğinden nasıl etkilendiğini belirlemek için yapılır.
4. Yerleşim Alanları: Özellikle sanayi tesislerine yakın yerleşim alanlarında, hava kirliliğinin insan sağlığı üzerindeki etkilerini izlemek için imisyon ölçümleri yapılır.

Sonuç

İmisyon ölçümü, hava kalitesini izlemek ve çevresel kirleticilerin insan sağlığı ve çevre üzerindeki etkilerini değerlendirmek için hayati bir süreçtir. Bu ölçümler, hava kirliliği kaynaklarının belirlenmesi, yasal düzenlemelere uyum sağlanması ve gerekli çevresel önlemlerin alınması için önemli bir veri sağlar. Ayrıca, sanayi ve kentsel alanların planlanmasında, sürdürülebilir ve çevreye duyarlı bir yaklaşıma katkıda bulunur.